ماهی هیولا : مارماهی الکتریکی

مارماهی الکتریکی جاندار آبزی و مهره‌داری است از رده شعاع‌باله‌ها، راسته برق‌ماهی‌شکلان (Gymnotiformes)، خانواده کاردماهیان پشت‌برهنه(Gymnotidae).

مارماهی برقی غیر عادی‌ترین گونه ماهی هاست. این ماهی قادر است شوک‌های الکتریکی قوی تا ۸۶۰ ولت تولید کند و از آن برای شکار و دفاع از خود استفاده کند. این ماهی در طبقه خود (طبقه مارماهیهای الکتریکی آمریکای جنوبی) به عنوان یک شکارچی درجه یک شناخته شده‌است بطوریکه هیچ جانور دیگری جرات ندارد که برای خوردن این نوع ماهی خطر مرگ به‌وسیله جریان برق را به جان بخرد.

زیستگاه

مار ماهی الکتریکی را می‌توان در حوضه رود آمازون و رود ارینوکو و همچنین نواحی اطراف آنها یافت. طول این ماهی‌ها به بیش از ۲ متر و وزن آنها به ۲۰ کیلوگرم می‌رسد، البته طول اکثر این ماهیها از یک متر تجاوز نمی‌کند. این گونه ماهیها بدن دراز و کشیده استوانه مانندی دارند که با تعدادی پولک پوشیده شده، سر آنها تخت و رنگ بدنشان سبز مایل به خاکستری است که هر چه به قسمت‌های زیرین بدن نزدیک می‌شود به زردی می‌گراید. همانطور که از توصیفات بر می‌آید این گونه ماهی‌ها ظاهر زیبایی ندارند.

مارماهی های الکتریکی ترجیح می‌دهند که کف گل آلود آبهای آرام زندگی کنند. این ماهیها هوا تنفس می‌کنند و برای اینکار حدوداً هر ۱۰ دقیقه یکبار به سطح آب می‌آیند و پس از بلعیدن هوا دوباره به کف رودخانه باز می‌گردند.

تولید برق

ماهیهای جوانتر ولتاژهای کمتری (در حدود ۱۰۰ ولت) تولید می‌کنند. این ماهیها قادرند شدت برق خروجی را تغییر دهند مثلاً برای شکار جریانهای برق کمتر و برای بی حس کردن شکار و دفاع از خود جریانهای برق بیشتری تولید کنند.

مطالعه این گونه‌ها برای برخی از پژوهشگران بویژه آنهایی که از acetylcho linesterase و A.T.P آنها استفاده می‌کنند، جالب به‌نظر می‌رسد.

از آنجائیکه این گونه‌ها قادرند در هنگام آشفتگی و سراسیمگی شوک‌های الکتریکی متناوب و قوی را در مدت زمان طولانی (دست کم یک ساعت) تولید کنند بدون اینکه نشانه‌ای از خستگی در آنها دیده شود، محققان علاقه‌مندند که دقیقاً از چگونگی آن مطلع شوند.

گربه ماهی الکتریکی (Malapterurus electricus) و ماهی چهارگوش الکتریکی (Torpedo mamorata T.californica) از جمله گونه‌های مشابه مارماهی الکتریکی بشمار می‌آیند.

اگر چه این مار ماهی‌ها در طبقه خود معمول و متداول هستند و در اکثر اکواریوم‌های عمومی یافت می‌شوند، ولی عادت آنها در تولید شوکهای الکتریکی حتی هنگامی که به آرامی لمس می‌شوند، باعث شده‌است که نگهداری آنها توسط اکثر آماتورها در خانه خطرناک به‌نظر برسد. علاوه بر این بخاطر ابعاد بزرگ این ماهی‌ها نگهداری آنها برای اکثر افراد غیر ممکن است و فقط کسانی قادرند از آنها نگهداری کنند که واقعاً به اینکار علاقه‌مند باشند.

کشورهایی همچون استرالیا شدیداً نگهداری این ماهیها را ممنوع کردند چرا که ممکن است این ماهیها به حیات وحش فرار کنند و به یک خطر عمومی تبدیل شوند.

این گونه آنچنان غیر عادی است که تابحال چندین بار طبقه بندی شده‌است. اصولاً گونه در Gtymnotus هستند که بعداً نام Electropheridae به آنها داده شد و به یک گونه از Gtymnotidae در کنار Gtymnotusها تترل یافتند.

مهار مارماهی‌های الکتریکی در برنامه تلویزیونی «عامل ترس» به عنوان یک هنر نمایی نمایشی به تصویر کشیده می‌شد. اگر چه مار ماهی‌ها نسبتاً کوچک بودند (کمتر از ۳۰ سانتی متر) ولی شوک‌های الکتریکی تولیدی آنها درد زیادی را در رقابت کنندگان بوجود می‌آورد.